Tulpen, tulpenveredeling en tulpenkunst

De tulp lijkt een oer-Hollands product, maar de oorsprong ervan ligt elders. Wilde tulpen komen (nog steeds) vooral voor in Centraal-Azië. In de 16e en 17e eeuw plantten de Ottomaanse sultans ze in hun paleistuinen.

Rond 1600 kwam de tulp in Nederland terecht. Arts en botanist Carolus Clusius, die actief was in de keizerlijke kruidentuinen in Wenen, speelde een belangrijke rol in de
verspreiding.

De tulp werd al snel ontdekt door de elite, die vooral gecharmeerd was van de rijke verscheidenheid aan kleuren en vormen. Het verzamelen van bijzondere tulpen werd
populair.

Tulpengekte

Ook de minder rijken ontdekten na een tijdje de bloem en begonnen met de handel in tulpenbollen. Wie een bijzondere tulp had, kon daar veel geld voor vragen. Tulpen werden in korte tijd zo populair, dat de prijzen van nieuwe soorten in 1637 stegen tot ongekende hoogten.

De bollenhandel veranderde in speculatie. De gekte duurde slechts enkele maanden, toen stortte de markt volledig in.

Veredeling vanaf 1900

Het kweken van nieuwe soorten (tulpenveredeling) gebeurde tot 1900 in Nederland niet of nauwelijks handmatig. Het werk werd veelal gedaan door de wind of insecten.

(tekst gaat verder onder de illustratie)

Glas met vier tulpen – Ambrosius Bosschaert (ca. 1615)

E.H. Krelage uit Haarlem was een van de eerste veredelaars, of misschien wel de allereerste, die rond 1900 doelbewust en handmatig soorten combineerde om daaruit sterkere rassen te kweken. Zo werden tulpen bijvoorbeeld beter bestand tegen ziekte.

Tegelijkertijd werd ook steeds meer rekening gehouden met de wensen van de consument: wilde die tulpen met lange stelen, dan werd daar specifiek op gekruist.

Nederland tulpenland

Het klimaat in Nederland bleek optimaal voor de tulp. De bollen hebben namelijk ongeveer 3 maanden een temperatuur lager dan 12 graden Celsius nodig om goed tot bloei te komen. De Nederlandse winters zijn daarvoor perfect.

In een eeuw tijd groeide Nederland uit tot het belangrijkste tulpenland ter wereld. Jaarlijks komen er nieuwe cultivars bij, die over de hele wereld geëxporteerd worden.

Al vanaf het moment dat de tulpen in Nederland verschenen, waren ze geliefd bij kunstschilders. En deze bloem met zijn bijzondere geschiedenis inspireert vandaag nog steeds velen. Kunstschilder Hetty de Jong uit Balk maakte dit voorjaar een aantal prachtige schilderijen van onze tulpen. Deze zomer zijn ze te zien tijdens een expositie in Warns.

Plaats een reactie